Rola pszczół w środowisku naturalnym – dlaczego warto dbać o pszczoły?
Pszczoły pełnią kluczową rolę w całym systemie ekologicznym. To one odpowiadają za zapylanie kwiatów umożliwiając powstawanie owoców i nasion. Bez nich trudno byłoby o pożywienie dla większość gatunków zwierząt.
Niestety, już od wielu lat, populacje pszczół na całym świecie drastycznie się kurczą. Współczesna pszczoła musi się zmierzyć z m.in.
- niedostatecznie odżywczą bazą pożytkową (niedożywieniem),
- powszechnością pestycydów,
- pasożytami orz chorobami, które łatwo atakują osłabione jednostki.
Dlatego warto zwrócić uwagę na to, jaki mamy wpływ na życie pszczół i co możemy zrobić, aby pomóc w ich ochronie. Organizacje i instytucje podejmują działania mające na celu ochronę pszczół, jednak każdy z nas może również przyczynić się do tego celu, dbając o środowisko naturalne i sadząc rośliny, które przyciągną pszczoły.
Jak powstaje miód, czyli o procesie tworzenia miodu
Najbardziej znaną rolą pszczół jest produkowanie miodu. Pszczoły ciężko pracują, aby mógł on później trafić w szklanych słoiczkach na półki sklepowe. Latają od roślinki do roślinki, zbierając z nich pyłek i nektar, z którego następnie tworzą miód.
Jest to niezwykle ciężki i żmudny proces. Jedna pszczoła w ciągu całego swojego życia jest w stanie wytworzyć tylko jedną małą łyżeczkę tego lepkiego specyfiku, jednak dzięki ich zaangażowaniu i rzetelności grupą potrafią wytworzyć go naprawdę sporo. Pamiętajcie, praca grupowa przynosi ogromne efekty!
Abyśmy mogli kupić jeden słoik miodu, potrzeba bardzo dużej ilości pracowitych pszczółek. Muszą zebrać pyłek z około 4 milionów kwiatów roślin. Jest to liczba ponad dwukrotnie większa od ilości ludzi mieszkających w Warszawie!
Ciekawostka!
Pszczoły to jedyne owady, które produkują żywność spożywaną przez człowieka.
Do czego służy miód?
Miód jest bardzo zdrowy. Ma działanie antybakteryjne, więc świetnie sprawdza się jako lek w chorobach, dodawany np. do herbaty czy ciepłego mleka. Dzięki wielu witaminom spożywanie miodu na co dzień dobrze wpływa na odporność, wiedzą to również pszczoły!
Pszczoły również jedzą miód. W okresie jesieni i zimy staje się on ich głównym źródłem energii.
Ciekawostka!
Pszczoła po zjedzeniu dwóch łyżeczek miodu miałaby tyle energii, że byłaby w stanie odbyć podróż dookoła świata jedynie siłą własnych skrzydełek!
Miód wykorzystywany jest również w kosmetykach. Dzięki swoim właściwościom prozdrowotnym pozytywnie wpływa na urodę, dbając o miękkość i nawilżenie skóry.
Już w starożytności znano niesamowite właściwości miodu – mówi się, że sama Kleopatra korzystała z mleczno-miodowych kąpieli, które były tajemnicą jej pięknego i młodego wyglądu.
Czym jest pszczeli wosk?
Miód nie jest jedynym produktem powstającym dzięki pszczołom – produkują też wosk, z którego tworzymy świece. Wykorzystujemy go również w kosmetyce i lecznictwie. Podobnie do miodu zawiera liczne składniki, które dobrze wypływają na nasz organizm.
Wosk w życiu pszczół odgrywa podstawową rolę – jest materiałem budulcowym ich specjalnych domków, na które mówimy „ule”. To właśnie z tego tworzywa zrobione są plastry, w których dorastają małe pszczółki.
Ciekawostka!
Stosowanie w lecznictwie pszczelich wyrobów jeszcze do niedawna było zaliczane do medycyny ludowej. Na szczęście dzięki licznym badaniom tych specyfików jesteśmy w stanie coraz częściej zauważyć je w produktach do użytku codziennego.
Zapylanie
Zapylanie to proces, który dotyczy aż 80% roślin na świecie. Polega on na przenoszeniu pyłku z jednej rośliny na drugą, dzięki czemu mogą lepiej rosnąć, a ich liczebność stale wzrasta.
Rośliny, które chcą być zapylone, muszą najpierw przyciągnąć do siebie pszczołę. Uwagę pszczoły przyciągają zawsze kolory i słodki zapach. Dzięki temu możemy wdychać piękną woń kwiatów i cieszyć wzrok ich pięknymi kolorami.
Wosk w życiu pszczół odgrywa podstawową rolę – jest materiałem budulcowym ich specjalnych domków, na które mówimy „ule”. To właśnie z tego tworzywa zrobione są plastry, w których dorastają małe pszczółki.
Ciekawostka!
Czy wiesz, że jeden lot pszczoły to odwiedzenie i zapylenie nawet 100 kwiatków? Jeżeli ktoś usunie gniazdo pszczół to łatwo policzyć, jaka to katastrofa dla przyrody. Rój pszczół składa się mniej więcej z kilkudziesięciu tysięcy robotnic.
Rośliny, które chcą być zapylone, muszą najpierw przyciągnąć do siebie pszczołę. Uwagę pszczoły przyciągają zawsze kolory i słodki zapach. Dzięki temu możemy wdychać piękną woń kwiatów i cieszyć wzrok ich pięknymi kolorami.
Trochę historii…
Jeszcze więcej o pszczołach!
Pszczoły potrafią dźwigać ogromne ciężary – wracają do ula z pyłkiem i nektarem trzykrotnie przekraczającym ciężar ich ciała
(za to należy im się mistrzostwo świata i medal olimpijski 🏋️♀️)!
W samej Polsce występuje prawie 500 gatunków pszczół, ale tylko jedna – pszczoła miodna, produkuje miód i inne produkty pszczele. Reszta gatunków (np. trzmiel) zajmuje się tylko zapylaniem roślin.
Pszczoła miodna to bardzo towarzyskie owady – żyją w ogromnych rodzinach liczących do kilkunastu tysięcy osobników, natomiast pozostałe gatunki pszczół to samotniki. Samica sama zakłada gniazdo, a później samodzielnie szuka pokarmu dla swojego potomstwa (taka samotna matka).
Królowa pszczół miodnych nigdy nie opuszcza ula, a jej życie polega tylko na składaniu jaj. Bez niej nie rodziłyby się nowe pszczoły, dlatego jest najważniejszym owadem w rodzinie, ale jej rola kończy się właśnie na tym jednym zadaniu. Dziennie może złożyć około trzy tysiące jajeczek.
Rój pszczół miodnych jest bardzo duży. Może się składać od 20 do 60 tysięcy osobników oraz królowej, która jest tylko jedna.
Przesuń, aby poznać więcej ciekawostek o pszczołach!
Jakie owady mogły być bohaterami powstałych filmów?
Uczestnicy mogli nagrywać dowolnie wybrane przez siebie owady zapylające, występujące w Unii Europejskiej*, czyli:
- pszczoły (trzmiele, pszczoły samotnice itp.),
- osy (głównie osy pyłkowe),
- muchówki (głównie bzygowate),
- motyle,
- ćmy (ważne w procesie zapylania nocnego),
- niektóre chrząszcze,
- wciornastki,
- mrówki (rzadko, głównie mrówki latające).
*(Źródło: Europejski Trybunał Obrachunkowy).
Więcej o ochronie dzikich owadów zapylających w UE dowiesz się z poniższego Raportu specjalnego
CO ZAGRAŻA OWADOM ZAPYLAJĄCYM?
Zostały one podzielone na trzy kategorie i odpowiednio oznaczone kolorem:
- zielonym – tutaj znajdziesz wszystkie czynniki, które wpływają pozytywanie na życie owadów zapylających,
- czerwonym – czynniki negatywne, zagrażajace populacjom owadów zapylajacych,
- pomarańczowe – mogące mieć jednocześnie pozytywny i negatywny wpływ na owady zapylające.
Źródło danych: Europejski Trybunał Obrachunkowy na podstawie informacji Międzyrządowej Platformy Naukowo-Politycznej w sprawie Różnorodności Biologicznej i Funkcjonowania Ekosystemów (IPBES).
ZOBACZ, JAK SPADŁA LICZEBNOŚĆ MOTYLI na użytkach zielonych (dane z lat 1990-2017):
Źródło: Europejski Trybunał Obrachunkowy na podstawie danych EEA.
Sprawdź jak przebiegał nasz KONKURS zorganizowany w ramach projektu: Rola pszczół w środkowisku naturalnym:
Dzieci zostały zaproszone do obserwowania przyrody i nagrywania owadów zapylających, zwłaszcza pszczół.
Nagrane przez dzieci filmy brały udział w konkursie.
Na czym polegało zadanie konkursowe?
Aby wziąć udział, dzieci miały za zadanie obserwować i nagrywać owady przez całe wakacje oraz część września oraz przesyłać do nas swoje filmy stopniowo (nie ma ograniczenia co do ilości filmów) lub w całości pod koniec konkursu. Zgłoszenia były przyjmowane najpóźniej do 18 września 2022 (do godziny 23:45).
Najlepsze i najciekawsze prace zostaly nagrodzone przez komisję konkursową (1, 2, 3 miejsce), a lista zwycięzców była przedstawiona podczas relacji na żywo przez Nelę Małą Reporterkę. Rozstrzygnięcie oraz relacja na żywo miała miejsce 24 września 2022.
Zwycięskie prace KONKURSOWE!
Dziękujemy za udział w konkursie video „Obserwuj i nagrywaj owady!”🙂 Bardzo dużo osób przyłączyło się do akcji nagrywania owadów zapylających i bardzo się z tego cieszymy! Wszystkie zgłoszone prace dostaną e-dyplomy ❤ Spośród tylu przepięknych filmów mogły wygrać tylko 3 prace. Autorami zwycięskich prac są: Aurelia, Maja i Wiktoria 🙂.
Zwycięzcy zdobywają specjalną statuetkę „Pszczelego przyjaciela” ❤
Projekt został zrealizowany przez fundację Neli – The Adventure Starts Here Foundation.
Projekt realizuje fundacja Neli – The Adventure starts Here Foundation. Zadanie publiczne pn. Rola pszczół w środowisku naturalnym jest dofinansowane ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego.
#Mazowszepomaga #programywsparcia #solidarnośćmazowiecka
Szybkie ciekawostki
- Najmniejsze pszczoły zbierające miód mierzą 0,2 mm (pszczoły karłowate), za to największe 4 cm (Megachile pluto).
- Owady te posiadają tyle samo włosów co wiewiórka (około 3 milionów).
- Pszczoły mają temperaturę ciała porównywalną do człowieka, za to „drętwieją” w temperaturze około 9 stopni Celsjusza.
- Królowa ula żyje do 5 lat. Jedna pszczoła miodna żyje z reguły około 6 tygodni.
- Dlaczego słyszysz pszczołę, a nie słyszysz motyla? Bo skrzydła pszczoły uderzają bardzo szybko – naukowcy policzyli, że nawet 200 razy na sekundę.